بیمه های مهندسی از زیر شاخه بیمه های اموال و از انواع بیمه های اشیا ( غرامتی ) است که هدف آن ارائه تامینی جامع و کافی برای موارد بیمه شده است . بیمه های مهندسی از لحاظ شباهت ، شبیه به بیمه های مسئولیت هستند ولی تفاوت های مهمی با هم دارند .

- شاخه ها

بیمه های مهندسی به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند :

الف ) بیمه هایی که برای دوره عملیات ساختمانی یا نصب ( دوره احداث ) صادر می شوند و شامل دو نوع بیمه تمام خطر پیمانکاران و تمام خطر نصب است .

ب ) بیمه نامه هایی که برای دوره بهره برداری صادر می شوند .

- تاریخچه

از اواسط قرن نوزدهم میلادی استفاده از دیگ های بخار در بخش صنعت آغاز شد ، این فرآیند اگر چه تحول بزرگی در زندگی بود ، با این همه دیگ های بخار موجب بروز انفجارهایی می شد که صدمه ها و خسارت های جانی و مالی شدیدی به اشخاص وارد می آورد تا به آنجا که تعدادی از استفاده کنندگان را به چاره اندیشی واداشت .

آنها در سال 1854 میلادی در شهر منچستر انگلستان گرد هم آمدند . این گردهمایی منجر به تاسیس سازمان استفاده کنندگان از دیگ های بخار منچستر شد که مهمترین وظیفه اش بررسی علل انفجار دیگ های بخار و ارائه راه های پیشگیری از انفجار آن ها در جهت کاهش آثار اقتصادی ناشی از این گونه انفجار ها بود.

ضمن آنکه تصمیم گرفته شد که سازمان نامبرده با دریافت حق عضویت سالانه از اعضا ، اقدام به استخدام کارشناسان متخصص کند تا به طور منظم از دیگ های بخار مورد استفاده ی اعضا بازدید شود و نظریات مشورتی به آنها ارائه گردد .

در سال 1856 در شهر بازل سوئیس برای اولین بار فعالیت بازرسی ماشین های بخار را آغاز کذدند ، با گذشت زمان به تدریج ، به تعداد اعضای سازمان یاد شده افزوده شد . در این شرایط لزوم داشتن پوشش بیمه ای در بین آنها قوت گرفت . از این رو در سال 1858 آن دسته از اعضا که موافق بیمه بودند ، اقدام به تاسیس شرکت بیمه دیگ بخار کردند که می توان از آن به عنوان اولین شرکت در زمینه ی بیمه های مهندسی نام برد .

در ایران نیز شروع بیمه های مهندسی با همکاری شرکت های مختلف از جمله شرکت بیمه اتکائی مونیخ ری با شرکت سهامی بیمه ایران شکل گرفت .

-انواع بیمه های مهندسی

1- ( C.A.R ) بیمه تمام خطر پیمانکاران
2- ( E.A.R) بیمه تمام خطر نصب
3- (C.P.M) بیمه ماشین آلات و تجهیزات پیمانکاری
4- (C.E.C.R) بیمه سازه های تکمیل شده
5- (D.O.S) بیمه فساد کالا در سردخانه
6- (E.E) بیمه تجهیزات الکترونیک
7- (M.B) بیمه شکست ماشین آلات
8- (M.L.O.P) بیمه عدم النفع ناشی از شکست ماشین آلات
9- ( B.P.V) بیمه بویلر و مخازن تحت فشار

در اینجا به بررسی چند نوع از بیمه های مهندسی بالا می پردازیم .

- تمام خطر پیمانکاران ( CAR )

به موجب این طرح ، طرح های عمرانی و ساختمانی مانند : احداث واحد های مسکونی ، تجاری ، راه آهن ، فرودگاه ، جاده ، پل ، سد ، کارخانه ، نیروگاه ، شبکه فاظلاب تحت پوشش قرار می گیرند . مدت بیمه نامه از زمان تخلیه مصالح در محل اجرای پروژه شروع و تا اتمام آن و تحویل کار به مارفرما ادامه دارد . همچنین یک دوره نگهداری نیز مطابق قرارداد می تواند تحت پوشش قرار گیرد .

بیمه تمام خطر پیمانکاران همه خسارت ها و زیان های وارده به اموال بیمه شده را به هر علت ، اعم از حوادث طبیعی و سایر حوادث و اشخاص ثالث را جبران می کند .

- تمام خطر نصب ( ERA )

یکی از جديدترين‌ انواع بیمه مهندسی، بيمه‌ تمام‌ خطر نصب‌ است و امروزه‌ در دنيا كاربرد فراوانی دارد. اين‌ نوع‌ بيمه‌، معمولاً پوشش‌های لازم‌ در زمان‌ نصب‌ كليه‌ ماشين‌ آلات‌ صنعتی، كارخانه‌ها و همچنين‌ ساخت‌ اسكلت‌های فلزی ساختمان‌های بلند، را ارائه‌‌ می‌دهد. پروژه‌های احداثی تأسیساتی و کارخانجات که ارزش اقلام مورد نصب در آن‌ها بیش از مصالح و کارهای ساختمانی باشد، تحت پوشش بیمه تمام خطر نصب قرار‌ می‌گیرند.

در گذشته‌ برای پوشش‌ دهی خطرات‌ يک پروژه‌ باید بيمه ‌نامه‌‌های متعددی از شركت‌های بيمه‌ گر تهيه‌‌ می‌شد تا بتوان خطرات‌ گوناگونی چون‌ آتش‌سوزی، مسئوليت‌ مدنی، سرقت‌، دزدی با شكستن‌ حرز، سيل‌، طوفان‌، زلزله‌ و … را پوشش‌ داد. اما بيمه ‌نامه‌ تمام‌ خطر نصب‌، پوششی كلی ارائه‌‌ می‌دهد و تمام‌ این موارد را در بر‌ می‌گيرد.

شرایط ‌بیمه‌نامه‌های تمام خطر نصب و تمام خطر پیمانکاران تقریباً مشترک‌ می‌باشد و تنها در برخی موارد اختلاف دارند.

- بیمه ماشین آلات و تجهیزات پیمانکاری ( CPM )

این نوع بیمه ، ماشین آلاتی را که فاقد شماره شهربانی هستند و معمولا برای کار در پروژه ها از آنها استفاده می شود را تحت پوشش قرار می دهند ، برای مثال می توان از ماشین آلات ساختمانی ، راه سازی ، لودر ، بولدوزر ، گریدر ، بیل مکانیکی ، غلتک ، تاور کرین و جرثقیل نام برد .

این نوع بیمه از انواع بیمه های تمام خطر است که به جز چند استثنا که در شرایط عمومی بیمه نامه قید شده ، تقریبا هر نوع خسارت ناگهانی را جبران می کند .

- شکست ماشین آلات ( MB )

در این بیمه نامه انواع ماشین آلات ، تاسیسات و تجهیزات مکانیکی ممکن است تحت پوشش قرار گیرند . بیمه شکست ماشین آلات نه تنها برای کارخانه جات بزرگ که دارای واحد های بزرگ یا دستگاه های کاملا خودکار جهت تولیدند ، بلکه برای کارگاه های کوچک و متوسط نیز که شکست ماشین آلات هزینه ی مالی سنگین برایشان دارد ، مفید است .

- بیمه تجهیزات الکترونیکی ( E.E )

تمام دستگاه‌ها و تجهیزاتی که ارزش قطعات الکتریکی و الکترونیکی آن از ارزش قطعات مکانیکی بیشتر باشد، که در رشته‌های مختلف صنعت، پزشکی، تجارت و خدمات مختلف مورد استفاده‌ می‌گردد، تحت پوشش این بیمه قرار‌ می‌گیرند. که از موارد زیر را میتوان از آن نام برد :

• کامپیوترها و قسمت‌های خارجی آنها مانند صفحه کلید، چاپگر، واسطه‌ها، صفحه نمایش، قلم نوری و پلاتر.
• تجهیزات اضافی که برای بهره برداری مورد نیاز است مانند سیستم تهویه و ترانسفورماتور.
• کارت پانج، نوارهای مغناطیسی و دیسک‌های نوری.
• تجهیزات پزشکی مانند دستگاه اشعه X، تجهیزات دندانپزشکی، آزمایشگاهی، تشخیص طبی و غیره.
• دستگاه‌های الکترونیکی مخابراتی مثل تلفنخانه مرکزی، دستگاههای تلکس، تجهیزات ایستگاه‌های رادیو و تلویزیون، رادار، سیستم ناوبری دریایی و هوایی.
• وسایل فیلمبرداری، دوربین‌ها، ویدئو، دستگاه‌های ضبط و پخش صدا.
• ماشین‌های اداری، مانند دستگاه فتوکپی، کامپیوترهای شخصی و غیره

- سخن آخر

امیدوارم تا حدودی توانسته باشیم به بررسی تخصص های بیمه مهندسی بپردازیم و شما را با آن آشنا کنیم ، این نکته نیز حائز اهمیت است که انواع دیگری از بیمه های مهندسی وجود دارد که به دلیل طولانی شدن مطلب در اینجا آورده نشده است .

اگر مجدداً در این زمینه سوالی داشتید با مشاوران ما تماس بگیرید یا نظرات و سوالات خودتان را برای ما ارسال کنید .